خود را بیازمایید شیمی دوازدهم
۱- نیتریک اسید، یک اسید قوی است. در محلول $0.2\text{ M}$ مولار این اسید، غلظت یونهای هیدرونیوم و نیترات را با دلیل پیشبینی کنید.
۲- اگر در محلول $0.1\text{ M}$ مولار استیک اسید ($\text{CH}_3\text{COOH}$)، غلظت یون هیدرونیوم برابر با $1.35 \times 10^{-3} \text{ mol L}^{-1}$ باشد:
آ) معادله یونش استیک اسید را بنویسید.
ب) درصد یونش آن را حساب کنید.
پاسخ تشریحی و گام به گام خود را بیازمایید صفحه 19 شیمی دوازدهم
این تمرین به شما کمک میکند تا تفاوت اسیدهای **قوی** و **ضعیف** را در محاسبات غلظت یونی و درصد یونش بهخوبی درک کنید.
---
### ۱. پیشبینی غلظت یونها در محلول اسید قوی ($ ext{HNO}_3$)
**معادله یونش:** نیتریک اسید ($ ext{HNO}_3$) یک اسید قوی است و یونش آن کامل است (با فلش یکطرفه نشان داده میشود):
$$\text{HNO}_3(\text{aq}) + \text{H}_2\text{O}(\text{l}) \longrightarrow \text{H}_3\text{O}^+(\text{aq}) + \text{NO}_3^-(\text{aq})$$
**پیشبینی غلظت:**
* $$\left[\text{H}_3\text{O}^+\right] = 0.2\text{ M}$$
* $$\left[\text{NO}_3^-\right] = 0.2\text{ M}$$
**دلیل:** چون $\text{HNO}_3$ یک **اسید قوی** است، یونش آن در آب **کامل** ($im 100\%$) فرض میشود. به ازای هر مولکول $\text{HNO}_3$ که حل میشود، یک یون $\text{H}_3\text{O}^+$ و یک یون $\text{NO}_3^-$ تولید میگردد. بنابراین، غلظت یونهای تولید شده با غلظت اولیه اسید برابر است.
---
### ۲. محاسبه درصد یونش برای اسید ضعیف ($ ext{CH}_3\text{COOH}$)
#### آ) معادله یونش استیک اسید
استیک اسید ($ ext{CH}_3\text{COOH}$) یک **اسید ضعیف** است و یونش آن جزئی است (با فلش تعادلی نشان داده میشود):
$$\text{CH}_3\text{COOH}(\text{aq}) + \text{H}_2\text{O}(\text{l}) \rightleftharpoons \text{H}_3\text{O}^+(\text{aq}) + \text{CH}_3\text{COO}^-(\text{aq})$$
#### ب) درصد یونش
**درصد یونش** نسبت غلظت یونهای تولید شده به غلظت اولیه اسید است. یون هیدرونیوم ($ ext{H}_3\text{O}^+$) مستقیماً از یونش اسید تولید میشود.
**گام ۱: تعیین درجه یونش ($\alpha$)**
$$\alpha = \frac{\text{غلظت یونیده شده}}{\text{غلظت کل اسید حل شده}} = \frac{\left[\text{H}_3\text{O}^+\right]}{\left[\text{CH}_3\text{COOH}\right]_{\text{Initial}}}$$
$$\alpha = \frac{1.35 \times 10^{-3}\text{ M}}{0.1\text{ M}} = \frac{0.00135}{0.1} = 0.0135$$
**گام ۲: محاسبه درصد یونش**
$$\text{درصد یونش} = \alpha \times 100$$
$$\text{درصد یونش} = 0.0135 \times 100 = 1.35\%$$
**نتیجهگیری:** درصد یونش بسیار پایین $1.35\%$، ضعیف بودن استیک اسید را تأیید میکند.